Overprikkeld kinderbrein
Een overprikkeld brein bij kinderen.
Wat is het en wat kun je doen om het brein te kalmeren?
Kinderen groeien op in een wereld vol geluid, schermen, drukte en verwachtingen. Niet gek dus dat steeds meer kinderen last hebben van overprikkeling. Maar wat gebeurt er eigenlijk in een overprikkeld kinderbrein? En belangrijker nog: hoe kun je een kind helpen tot rust te komen?
Wat is overprikkeling bij kinderen?
Overprikkeling betekent dat het zenuwstelsel van een kind te veel prikkels binnenkrijgt. Denk aan geluiden, emoties, beelden, aanrakingen, geuren en beweging. Het brein kan al die signalen niet goed meer verwerken en raakt als het ware "overvol".
Bij kinderen kan dat zich uiten in:
- Boze buien of huilen om 'niets'
- Terugtrekken of juist druk en ongecontroleerd gedrag
- Slaapproblemen of onrustig slapen
- Klagen over buikpijn of hoofdpijn
- Niet meer willen praten of luisteren
Sommige kinderen zijn gevoeliger voor prikkels dan anderen, bijvoorbeeld kinderen met ADHD, autisme of hoogsensitiviteit (HSP). Maar álle kinderen kunnen overprikkeld raken, zeker na een drukke dag op school of in een drukke omgeving.
Hoe kalmeer je een overprikkeld kinderbrein?
Een overprikkeld kind heeft geen straf of correctie nodig, maar veiligheid, rust en herstellende prikkels.
Hier zijn wat voorbeelden van manieren om het kinderbrein te helpen kalmeren:
1. Ga de natuur in.
De natuur werkt rustgevend op het zenuwstelsel. Laat kinderen buiten spelen, wandelen in het bos of even met blote voeten op het gras lopen. De combinatie van frisse lucht, beweging en natuurlijke geluiden helpt het brein herstellen.
2. Aanraakoefeningen en diepe druk
Aanraken zorgt voor kalmering van het brein. Dit kun je doen door bijvoorbeeld een aanraakoefening te doen: teken op de rug van je kind bijvoorbeeld een pizza. Wat is er nodig voor het deeg? En wat gaat er op de pizza. Dit is een leuke speelse oefening.
Masseren van de voeten en andere lichaamsdelen helpt ook om het zenuwstelsel te kalmeren.
3. Kindermeditaties en ademhalingsoefeningen
Rustige ademhaling helpt het brein kalmeren. Via kindermeditaties of simpele ademspelletjes kun je kinderen op speelse wijze leren om zichzelf tot rust te brengen. Dit kun je doen door samen bellen te blazen, een ballon zo groot mogelijk op te blazen of bijvoorbeeld zoveel mogelijk pluisjes weg te blazen van een paardenbloem.
4. Spelen met zand, klei of water
Sensorisch spel: spelen met materialen zoals zand, klei, water of rijst helpt kinderen uit hun hoofd te gaan. Ze kunnen op deze manier hun zintuigen ordenen. Dit soort spel helpt spanning afvoeren.
5. Probeer rust in te bouwen
Om meer rust te brengen in het brein helpt het om een vaste dagstructuur aan te bieden. Rustige kleuren in de kamer, zachte verlichting en het verminderen van harde geluiden helpen ook om je kind te kalmeren. Vermijd te veel speelgoed in het zicht en geef het kind ruimte om zich terug te trekken als het nodig is.
Tot slot: begrip en nabijheid
Het allerbelangrijkste wat je kunt doen voor een overprikkeld kind is aanwezig en begripvol zijn. Laat merken dat het gevoel er mag zijn, dat je het ziet en dat het oké is om deze emoties te hebben. Je hoeft het niet altijd op te lossen, er zijn is vaak genoeg.
Door op jonge leeftijd te leren omgaan met prikkels, ontwikkelen kinderen veerkracht, zelfregulatie en meer vertrouwen in hun eigen lichaam en emoties.